KOMINKI OTWARTE
Sprawność cieplna tych „domowych ognisk" nie przekracza 20%. Nie można z nich zatem uczynić głównego źródła ciepła w domu. Zdecydowanie bardziej nadają się do funkcji dekoracyjnej i tworzenia przytulnego klimatu.
Zbudowanie dobrze działającego kominka otwartego wymaga dużego doświadczenia. Palenisko, okap oraz kanał dymowy muszą być wykonane z zachowaniem określonych proporcji, które zapewniają właściwe warunki spalania. Komorę paleniskową należy zbudować z cegły szamotowej łączonej zaprawą. Jej szerokość, wysokość i głębokość powinna mieć proporcje wymiarowe - 6:5:4.
Kanał dymowy kominka otwartego powinien mieć przekrój nie mniejszy niż 14x27 cm. Jeżeli powierzchnia paleniska jest duża (powyżej 0,25 m2 otworu paleniskowego), a komin ma wysokość niższą niż 5 m, wówczas powierzchnia przekroju kanału dymowego nie może być mniejsza niż 10% powierzchni otworu paleniskowego (szerokość x wysokość).
Ścianki komory paleniskowej (boczne i tylna) powinny być lekko pochylone (pod kątem ok. 15°). Zapewnia to lepsze wypromieniowywanie ciepła. Pochylenie tylnej ścianki umożliwia również utworzenie tzw. gardzieli na górze paleniska. Poprawia ona znacznie ciąg kominowy i zapobiega cofaniu się dymu. Wewnątrz okapu kształtuje się zbieżny i skośnie ustawiony kanał dymowy łączący palenisko z przewodem odprowadzającym spaliny.
Konieczność okresowego czyszczenia komina sprawia, że poniżej paleniska musi być umieszczona wyczystka zamykana szczelnymi drzwiczkami. W domach podpiwniczonych warto zamontować ją w piwnicy, aby podczas prac konserwacyjnych nie zanieczyszczać sadzą pomieszczeń mieszkalnych.
KOMINKI ZAMKNIĘTE - WKŁADY KOMINKOWE I KASETY
Wkład kominkowy to nic innego jak osłonięte szybą palenisko, które wstawia się w obudowę. Zewnętrzne ścianki wkładu omywane są przez cyrkulujące powietrze, dzięki czemu oddaje on ciepło nie tylko przez promieniowanie, ale również przez konwekcję. Rozwiązanie takie w porównaniu z kominkiem otwartym ma o wiele wyższą sprawność (nawet 60-70%). Ważną zaletą jest również możliwość sterowania procesem spalania. Osiąga się to dzięki regulacji dopływu powietrza.
Obudowa kominka musi być szczelna i wykonana z materiałów niepalnych, odpornych na wysoką temperaturę, aby nie zniszczyło ich ogrzane powietrze przepływające pomiędzy ściankami wkładu, a obudową. Wyloty tego powietrza powinny być umieszczone w górnej części okapu. Można je również rozprowadzić do innych pomieszczeń. Służą do tego rury dołączone do rozdzielacza ciepłego powietrza. A jeśli instalacja ogrzewania kominkowego jest rozbudowana, to wyposaża się ją w wentylator. Zwiększa on przepływ ciepłego powietrza i umożliwia przenoszenie energii cieplnej na większe odległości.
W czasie montażu wkładu kominkowego trzeba zapewnić absolutną szczelność połączenia przewodu dymowego wraz czopuchem (czopuch - to część stanowiąca połączenie otworów wylotowych spalin z kanałami kominowymi) oraz kanału w kominie. Chodzi o to, aby dym nie mógł przedostawać się do powietrza grzewczego.
Oprócz wkładów kominkowych z cyrkulacją powietrza wokół komory spalania, dużą popularnością cieszą się również wkłady z płaszczem wodnym. Bez żadnej przesady można im nadać miano ozdobnych kotłów na drewno, które współpracują z wodną instalacją grzewczą oraz grzejnikami. Instalowanie takiego układu jest uzasadnione, gdy w domu nie ma miejsca na oddzielną kotłownię i zdecydowaliśmy się na ogrzewanie budynku paliwem stałym.
Wkład kominkowy z płaszczem wodnym musi pracować w otwartym układzie centralnego ogrzewania. W przeciwnym razie (w razie przegrzania) mógłby nastąpić niebezpieczny wzrost ciśnienia. Rozwiązanie takie nie jest zalecane do zasilania mniej odpornych na korozję grzejników płytowych (korozji sprzyja kontakt wody grzewczej z powietrzem).
Wyjściem z sytuacji jest zasilanie obiegu grzewczego przez dodatkowy wymiennik ciepła. Dzięki temu ta część instalacji, w której znajdują się grzejniki będzie mogła pracować w układzie zamkniętym. Ponadto będzie można podłączyć inne źródła ciepła, np. kocioł elektryczny podtrzymujący temperaturę podczas nieobecności mieszkańców.
Wkład kominkowy z płaszczem wodnym może służyć także do przygotowania ciepłej wody użytkowej. Należy go wówczas podłączyć do odpowiednio dobranej wężownicy. Poza sezonem grzewczym trzeba jednak zapewnić inny sposób podgrzewania wody, np. przez umieszczenie w zasobniku grzałki elektrycznej.
Kasety. Kominek domowy można również wyposażyć w kasetę. Funkcjonuje ona nieco inaczej niż typowy wkład kominkowy. Oprócz żeliwnego korpusu paleniska kaseta składa się z blaszanej osłony zewnętrznej. Pełni ona funkcję zbliżoną do obudowy wkładu kominkowego. Między korpusem, a osłoną cyrkuluje ogrzewane powietrze, którego wlot i wylot znajduje się na frontowej ścianie kasety.
Takie rozwiązanie pozwala zrezygnować z budowy okapu. Ważną zaletą jest również możliwość wstawienia kasety do już wybudowanego kominka z paleniskiem otwartym. W porównaniu z wkładem kominkowym kaseta ma nieco mniejszą sprawność i dlatego powinna służyć do ogrzewania tylko jednego pomieszczenia.
(Fotografia tytułowa: Hajduk)